De overgang na een preventieve eierstokoperatie

Na een preventieve eierstokoperatie raak je in de overgang. Dit geeft vaak klachten. Als je geen borstkanker hebt (gehad), kunnen hormoonvervangers helpen.

De overgang is de periode waarin de eierstokken minder oestrogeen gaan produceren. Hierdoor komen menstruaties ongelijkmatig en kun je klachten ervaren, zoals opvliegers. Bij de meeste vrouwen start de overgang rond het 50ste levensjaar, en beginnen de hormonale veranderingen geleidelijk.

Als je je eierstokken preventief laat verwijderen, stopt de productie van oestrogeen ineens. Je komt niet geleidelijk, maar abrupt in de overgang. De klachten beginnen dan binnen een week na de operatie.

Wat zijn de gevolgen van de overgang?

Overgangsklachten kunnen divers zijn en op korte en lange termijn plaatsvinden. Hier vind je een overzicht.

Overgangsklachten op korte termijn

Met korte termijn overgangsklachten worden klachten bedoeld die direct of vrij snel na het begin van de overgang, in dit geval dus na de operatie, kunnen optreden. De menstruatie zal na de operatie nog eenmaal optreden (onttrekkingsbloeding na het wegvallen van de eierstokhormonen), om daarna helemaal weg te blijven. Opvliegers, plotselinge warmteaanvallen, zijn een bekende en algemeen optredende klacht van de overgang. Deze opvliegers kunnen gepaard gaan met hevig transpireren, vooral in de nacht. Een ander gevolg van het wegvallen van de oestrogenen is een drogere huid en slijmvliezen. Minder traanvocht kan optreden. Ook de bekleding van de vagina wordt dunner en droger, waardoor seks soms pijnlijk kan zijn. Wanneer natuurlijk vochtig worden (of speeksel) onvoldoende is, kun je een glijmiddel gebruiken.

Overgangsklachten op lange termijn

Met lange termijn overgangsklachten worden klachten bedoeld die na een langere tijd, bijvoorbeeld enkele jaren, kunnen optreden als gevolg van de (vroegtijdige) overgang.

Botontkalking (osteoporose) betekent dat de botten minder stevig worden en het risico op botbreuken toeneemt. Botontkalking komt vaker voor bij vrouwen die te vroeg in de overgang komen, bijvoorbeeld door preventieve verwijdering van de eierstokken lang voor het 50ste levensjaar. Wanneer je een verhoogd risico op botontkalking hebt, kun je met je arts bespreken welke maatregelen mogelijk zijn om de kans te verkleinen. Sommige ziekenhuizen hebben hier een speciaal spreekuur voor.

Mogelijk heb je door een vroegtijdige overgang ook een verhoogde kans op hart- en vaatziekten. Oestrogenen hebben namelijk een beschermende werking tegen deze aandoening. In de vruchtbare leeftijd hebben vrouwen minder kans op hart- en vaatziekten dan mannen, maar na de overgang is dit risico gelijk. Het is nog niet duidelijk welke rol oestrogenen hierbij spelen. De kans op hart- en vaatziekten lijkt echter meer samen te hangen met leefstijl- en risicofactoren zoals hoge bloeddruk, roken, te hoog cholesterolgehalte, overgewicht en weinig lichaamsbeweging. Hormoongebruik na de overgang vermindert de kans op hart- en vaatziekten niet.

Kun je hormoonvervangers gebruiken als je eierstokken zijn verwijderd?

Of je wel of geen hormoonvervangers kunt gebruiken, hangt af van je leeftijd en of je borstkanker hebt gehad. Hier lees je er meer over.