Preventieve eierstokoperatie

Bij bepaalde genmutaties heb je niet alleen een verhoogd risico op borstkanker, maar ook op eierstokkanker. Dit risico kan verlaagd worden met een preventieve eierstokoperatie.

Vrouwen met een BRCA1-genmutatie hebben een kans van 35 tot 45% om in hun leven eierstokkanker te krijgen. Voor vrouwen met een BRCA2-genmutatie is deze kans 10 tot 20%. Voor vrouwen zonder erfelijke aanleg is de kans om eierstokkanker te krijgen minder dan 1%. Bij een preventieve eierstokoperatie worden de eierstokken en eileiders verwijderd op een leeftijd voordat het kankerrisico begint: bij BRCA1-mutatiedragers vanaf 35 tot 40 jaar, bij BRCA2-mutatiedragers 40 tot 45 jaar. Voor het overleg over het juiste moment voor een operatie wordt ook naar je persoonlijke achtergrond en je familiegeschiedenis gekeken.

Het risico op eierstokkanker wordt hierdoor bijna nul, maar niet helemaal. Het buikvlies aan de binnenkant van de buik, is van oorsprong van hetzelfde type weefsel als de eierstokken. Daarom blijft er na een preventieve operatie een zeer klein risico op eierstokkanker bestaan. Dat risico is veel kleiner dan het risico op eierstokkanker voor vrouwen zonder BRCA-mutaties. Er is ook geen reden om extra controles te doen. Het is belangrijk om bij klachten altijd naar de huisarts te gaan.

Hoe gaat een preventieve eierstokoperatie in zijn werk?

Om het risico op eierstokkanker zo klein mogelijk te maken, is het belangrijk dat bij een operatie zowel eierstokken als eileiders preventief worden verwijderd. De baarmoeder hoeft niet te worden verwijderd. De operatie wordt meestal gedaan door middel van een kijkoperatie (laparoscopie). De arts maakt dan een sneetje van ongeveer één centimeter in de onderrand van de navel en brengt door dat sneetje de laparoscoop (kijkbuis) met camera in de buikholte. Via die buis wordt de buik gevuld met koolzuurgas. Zo ontstaat ruimte in de buik om de verschillende organen te zien. Daarna brengt de arts via twee of drie sneetjes in de onderbuik nog twee of drie buisjes in de buik waardoor hij of zij operatie-instrumenten in de buik brengt. Via de vagina wordt soms een instrument in de baarmoederholte gebracht om de baarmoeder tijdens de operatie te kunnen bewegen. Eierstokken en eileiders worden met de instrumenten losgemaakt en door middel van een speciaal zakje uit de buik gehaald. Dit gebeurt via hetzelfde sneetje als waar de instrumenten door naar binnen zijn gegaan.

Bij een kijkoperatie is de ziekenhuisopname meestal kort; de meeste mensen kunnen dezelfde of de volgende dag weer naar huis. De kans op een complicatie tijdens de operatie is erg klein.

Hoe lang duurt het herstel na een preventieve eierstokoperatie?

Als de operatie goed is verlopen, duurt het herstel thuis meestal één tot twee weken. De operatie wordt in vrijwel alle ziekenhuizen in Nederland uitgevoerd.

Wat zijn de gevolgen van een preventieve eierstokoperatie?

Als gevolg van deze operatie kom je in de overgang. Vrouwen die geen borstkanker hebben gehad, kunnen kiezen voor vervangende hormonen om de overgangsklachten uit te stellen. Hier lees je meer over vervroegde overgang als gevolg van een preventieve eierstokoperatie.

Na de operatie ben je onvruchtbaar, dus het is belangrijk dat je geen kinderwens (meer) hebt. Meer informatie hierover vind je hier.

Waar vind ik meer informatie over een preventieve eierstokoperatie?

In deze folder van het UMCG is uitgebreide informatie te vinden over de preventieve verwijdering van eierstokken en eileiders.

Veel ziekenhuizen hebben op hun website ook informatiefolders over een (gynaecologische) operatie beschikbaar. Deze folders geven je een indruk hoe de ingreep in het ziekenhuis kan verlopen.

Als je meer wilt weten over eierstokkanker, of behoefte hebt aan contact met vrouwen die eierstokkanker hebben (doorgemaakt), kun je terecht bij Olijf. Dit is een netwerk voor vrouwen met gynaecologische kanker. Hun website biedt veel informatie en advies.